Hoe Je Gitaar Licks Best Kunt Leren - Hoe Je Eigen Sound Op Gitaar Ontwikkelen
door Antony Reynaert
Klinkt het alsof je gewoon een toonladder aan het aframmelen bent tijdens improvisaties? Zou je anders willen klinken dan je mede-gitaristen en je eigen persoonlijke sound hebben op gitaar? In dit artikel leer je het proces dat grote gitaristen gebruiken om bepaalde licks meester te worden en ze naar hun eigen hand te zetten.
Waar Meester-gitaristen Aan Denken Wanneer Ze Blues Gitaar Licks Leren
Je hebt al dan niet ooit het genot gekend van een lick te leren spelen en in je eigen solo te verwerken, maar heb je die lick echt vanbinnen en vanbuiten geleerd? Waarschijnlijk heb je maar 30% benut van het volle potentieel dat zo'n lick aan je gitaarspel kan toevoegen. Een lick leren noot voor noot naspelen is enkel het begin van de mogelijkheden om vorderingen te maken als gitarist. Wanneer je de stappen uit dit artikel hebt doorlopen zal je weten hoe je het volle potentieel uit je licks kan halen.
Vind je Eigen Stem Op Gitaar Voor Improvisatie Met Deze 5 Simpele Stappen
Stap 1 - Bouw Je Woordenschat Van Licks
Toonladders en arpeggio's zijn de bouwstenen om melodieën en solo's op gitaar te creëren, daarom is het cruciaal deze te leren om mee te improviseren. Uiteindelijk is het de manier waarop deze bouwstenen op elkaar geplaatst worden wat een solo interessant en muzikaal maakt. De manier waarop grote gitaristen deze bouwstenen op elkaar plaatsen leren we zelf toepassen door verschillende licks volledig te leren. De lick die hieronder staat zal als voorbeeld gebruikt worden om in de 5 stappen uit dit artikel toe te passen. Om je improvisatie vaardigheden verder te versterken kan je later het proces van de 5 stappen met andere licks doorlopen.
*Een pijl omhoog wijst aan dat er gebruik gemaakt wordt van een bend, in dit geval een van een hele toon.
Luister naar het geluidsvoorbeeld.
Herhaal een lick zeker meerdere keren zonder fouten te spelen (speel het eerst zonder tempo zodat je goed op de bewegingen kan letten) dit om goed te wennen aan het spelen van deze lick en de klank.
Stap 2- Ontleed De Lick Tot Enkel De Kern Overblijft
Het is van cruciaal belang te weten in welke context een lick kan gespeeld worden. We willen uiteindelijk een lick kunnen toepassen in verschillende situaties, niet enkel wanneer we het nummer spelen waaruit we de lick gehaald hebben. We moeten een lick ontleden en begrijpen waarom hij goed klinkt. Door dit te doen wordt het gemakkelijker de lick te onthouden.
De voorbeeld lick nam ik uit een solo van John Mayer, deze komt voor in het nummer Vultures (album Continuum), na het 2de refrein. In dit geval wordt de lick gespeeld over een F#m akkoord (toonsoort= F#m), d.w.z. dat we deze lick ook kunnen gebruiken in onze improvisatie wanneer er een F#m akkoord in de begeleiding zit. Ervaren gitaristen spelen niet gewoon willekeurig licks wanneer ze improviseren, zij weten welke noten goed klinken over elk akkoord. Dus is het belangrijk te begrijpen wat deze lick betekent in de context van F#m.
* R = Tonica ook wel 1, Root in het engels, 1ste noot van de relatieve toonladder (rood)
** b3 = 3rde noot van de relatieve toonladder (oranje)
*** 5 = 5de noot van de relatieve toonladder (geel)
Met deze kleuren duiden we de akkoordtonen aan, noten waaruit het ondersteunend akkoord is opgebouwd. Bij bends beschouw ik niet de noot waarop we beginnen maar de noot waar we naartoe benden.
Hier staat de lick zonder bends, dus enkel met de noten zoals ze klinken.
De eerste 3 noten zijn 5 4 R, deze beschrijven een perfect neergaand arpeggio mocht er b3 staan in plaats van 4. Je zou dus kunnen zeggen dat b3 wordt vervangen door een aangrenzende noot (4 komt vlak na b3 in de toonladder). Omdat ons gehoor de b3 verwacht i.p.v. 4 creëert dit spanning. In de volgende maat wordt de b3 wel gespeeld waardoor de spanning oplost, daarna worden 2 akkoordtonen herhaald (b3 en 1).
De toonladder van toepassing hier is F# Dorisch (R 2 b3 4 5 6 b7). Maar je zou de lick ook kunnen ontleden als afkomstig van F# mineur pentatonisch (R b3 4 5 b7). We kunnen de eerste maat dus ook als volgt ontleden. Deze lick maakt een neerwaartse beweging vanaf de 5de noot van de toonladder waarbij de b3 wordt overgeslagen. Volg de gekleurde akkoordnoten om bovenstaande analyse te volgen:
Stap 3 - Bouw De Lick Op En Personaliseer Hem Om Je Eigen Klank Te Vinden
Nu we de lick ontleed hebben om deze te begrijpen en te onthouden zouden we hem al direct kunnen toepassen tijdens improvisatie, mocht de lick op een goede manier geoefend zijn. In deze stap passen we de lick aan en maken we variaties, dit zal ons helpen naar het volgende niveau te vorderen en onze eigen unieke klank te vinden.
1. Transponeer
Leer de lick in andere toonaarden en oefen ze:
1a. Am
1b.Em
Speel de lick tevens in verschillende octaven zoals aangetoond in het begin van het artikel.
2. Verander de context
Vind gerelateerde toonadders of akkoorden waar deze lick ook zou op passen. Bijvoorbeeld: het relatieve majeur akkoord van F#m is A. Onze lick zou dus ook goed passen over een A majeur chord. Omdat het F#m akkoord veel noten gemeenschappelijk heeft met Dmaj7; past het ook goed op dat akkoord. Ook klinkt het goed op B7. In blues wordt immers vaak in mineur gesoleerd over een majeur (of dominant 7) context. Deze lick zou ook goed werken in een F#7 context.
Onthoud dat de respectievelijke noten van de lick andere functies zullen krijgen zodra je ze over een ander akkoord als F#m speelt. Dit wil zeggen dat de 'emotionele kwaliteit' van de lick verandert naargelang het onderliggend akkoord; je krijgt dus telkens een ander gevoel als je de lick hoort over andere akkoorden.
In dit geluidsbestand kan je horen hoe de lick klinkt op F#m, A, Dmaj7, B7 en F#7 in die volgorde.
Hier kan je de begeleiding zonder de lick vinden, probeer de lick hier zelf toe te passen om de klank echt te horen.
3. Verander de harmony
Plaats de lick in verschillende toonladders of akkoorden. Bijvoorbeeld:
3a. A majeur
3b. A majeur pentatonisch:
In stap 2 leerden we dat we de lick ook als pentatonisch kunnen bekijken.
Hier heb ik de lick in de A Majeur pentatonische toonladder geplaatst (R 2 3 5 6):
Klik hier om te horen hoe dit klinkt.
3c. A altered - nu past de lick over de A altered scale (gealtereerd):
3d. altered 2:
Hier ben ik vrijer geweest in de 2de maat, het ritme blijft hetzelfde maar ik heb enkele noten veranderd om een echte altered sound te krijgen, in plaats van 3 en de tonica (Root of 1, in dit geval A) te herhalen speel ik eerst #9 en R en herhaal ik deze een halve toon omhoog om 3 en b9 te krijgen. Dit past perfect in de toonladder maar wijkt lichtelijk af van de originele lick.
4. transponeer binnen dezelfde toonladder
In deze techniek respecteer je de functies die de noten van de lick in relatie tot het akkoord hebben (akkoordtonen en doorgangsnoten) maar verplaats je de noten binnen de toonladder, je begint zogezegd op een andere plaats.
4a. Am beginnend op b3
4b. Je kan ook het Am7 akkoord insinueren, dan is b7 ook een akkoordtoon.
4c. A mineur pentatonisch beginnend op b3: 
4d. Am pentatonisch: hetzelfde idee als het vorige voorbeeld maar nu start ik op m7
Zoals je kan zien heb ik op de laatste noot een bend geplaatst dit omdat de noot waarop ik eindig de functie 4 heeft, dit is geen akkoordtoon, in een mineur context zou dit wel kunnen werken maar als we deze variatie over een A7 akkoord zouden gebruiken om een blues klank te krijgen zou dit gewoon verkeerd klinken. Door deze bend wordt de eindnoot een 5 wat prima is.
5. Trucjes en technieken
Het is heel verassend te zien hoeveel de klank van een lick verandert door de manier waarop je ze speelt aan te passen. Kunnen we articulatie technieken toepassen? Op de eerste 2 tonen zouden we een slide kunnen toepassen ipv een bend, we zouden de andere noten kunnen benden, hammer-ons en pull-offs gebruiken, etc. Natuurlijk kunnen we de lick ook zonder enige articulatie techniek spelen, en elke noot aanslaan zonder articulatie technieken te gebruiken.
Kies 1 of 2 variaties die voor jou goed klinken en maak ze je eigen (een goeie test is om je variatie op te nemen en later terug te luisteren met evt. het relatieve akkoord erover gespeeld). Een lick of variatie kiezen is echter heel persoonlijk; ik zou de variatie 4a het liefst willen leren en in mijn spel gebruiken dus zal ik die oefenen. Daarentegen vind jij variatie 3d misschien veel interessanter en ga jij die in je spel verwerken.
Stap 4 - Zorg Dat Je De Lick Blindelings Kan Spelen.
Tot nu toe is alles enkel theoretische oefening. Als je wat je geleerd hebt wil kunnen gebruiken moet je de concrete resultaten blindelings kunnen spelen. Je moet het dus echt oefenen en goed weten in welke context je licks kan gebruiken om het volledige rendement uit je werk te halen.
Het analyseren van de licks en deze in verschillende contexten spelen is belangrijk, maar net zo belangrijk is het opnieuw en opnieuw repeteren van de bewuste lick. Oefen je licks door deze over een akkoorden progressie te spelen. Speel je licks over elk akkoord in een progressie waar de licks passen (majeur - mineur - 7 etc.). In stap 2 werd de lick ontleed om hem te begrijpen, nu zijn we de lick ons eigen aan het maken. Gebruik je oren en wen aan de klank dat je licks over elk akkoord maken. We zijn begonnen met iets wat geleend is van een andere gitarist en door middel van de 5 stappen uit dit artikel heb je deze al getransformeerd naar een persoonlijke eigen lick.
Stap 5 - Blijf Veelzijdig En Haal Het Maximum Uit Je Spel
Blijf gebruik maken van licks, leen ze van je favoriete spelers, leer ze heel goed en vind telkens minstens 1 variatie met de bovenstaande stappen. Neem korte licks, lange licks, stukken van licks, plak 2 licks aan elkaar. Dit zal je vaardigheden op gitaar versterken en je helpen een eigen klank op je instrument te vinden.
Leer bij over Onze Locaties Voor Gitaarlessen In Vlaanderen of Gitaarles Via Thuisstudie